سنگ نبشته خشایارشا هخامنشی در ترکیه
به گزارش خات نیوز سنگ نبشتهٔ خشایارشا در نزدیکی دریاچه وان ترکیه، بر فراز صخره ای و در ارتفاع 20 متری از سطح زمین و در نزدیکی یک قلعه واقع شده است. این کتیبه در اصل توسط داریوش بزرگ آماده سازی شده است اما به دلائلی تکمیل نشده و خالی رها شده است، اما خشایارشا پسر داریوش بزرگ، در دوران زمامداری خود آن را تکمیل کرده و به یادگار گذاشته است. این کتیبه 27 سطر و 3 ستون دارد و از چپ به راست و به سه زبان پارسی باستان، اکدی و عیلامی نوشته شده است. این کتیبه تنها کتیبهٔ هخامنشی است که در خارج از مرزهای کنونی ایران قرار دارد.
تقریباً 100 سال پیش (سال 1286 خورشیدی) طرحی از روی این کتیبه آماده شده بود که متخصصان زبانهای باستانی از روی این طرح اقدام به خواندن و ترجمهٔ این کتیبه کرده بودند. نخستین بار رونالد گراب کِنت (زبانشناس) در سال 1908 (میلادی) این کتیبه را خوانده و ترجمه کرده بود. اما همانطور که گفته شد همه دانشمندان تا پیش از تلاش زوج جهانگرد ایرانی، از جایگاه دقیق این کتیبه بیاطلاع بودند و هیچ عکسی هم از این کتیبه در دسترس نبوده است. نتیجه سفر زوج ایرانی بازیابی موضع دقیق کتیبه خشایارشا هخامنشی در دریاچه وان و تهیه عکس و فیلم کامل از این کتیبه بود.
متن کتیبه
خشایارشا هخامنشی در کتیبه آورده است:
اهورامزدا خداییست بزرگ، بزرگترین خدایان
که زمین را آفرید
که آسمان را آفرید
که مردم را آفرید
که شادی را برای مردم آفرید
که خشایارشا را شاه کرد
یگانه فرمانروای بسیاری
من خشایارشا، شاه بزرگ، شاه شاهان
شاه مردمان بسیار
شاه در این زمین دور و پهناور
پسر داریوش شاه هخامنشی
گوید خشایارشا: داریوش شاه که پدرم بود، به خواست اهورامزدا بناهای زیبایی ساخت و او دستور داد این کتیبه کنده شود.
اما نوشته ای در آن کنده نشد
پس از آن من دستور دادم این نوشته کنده شود.
باشد که اهورامزدا مرا نگاه دارند، شهریاری مرا و آنچه که من ساخته ام .