به گزارش خات نیوز به نقل از خبرگزاری تسنیم طی انتقاد از گران شدن نان، یک کارآفرین مشهور ترکیه را به زندان فرستاد. این خبر، به سرعت مورد توجه رسانه ها و کاربران فضای مجازی قرار گرفت و خیلی زود مشخص شد که تیم مشاورین حقوقی اردوغان در این ماجرا، نقش اصلی را ایفا کرده اند.
این روزها در ترکیه، بحران اقتصادی میلیون ها شهروند این کشور را در شرایطی دشوار قرار داده است. در چنین شرایطی است که انتقادات از شخص اردوغان بیشتر و بیشتر می شود. البته برخی از انتقادات، تندتر و نامناسب تر از هستند که بشود آنها را صرفاً به عنوان مصداق انتقاد سیاسی محسوب کرد. با این حال، کسی توقع نداشت که ده ها وکیل مدافع نهاد ریاست جمهوری ترکیه، همه امور مهم و حیاتی را رها کنند و به دنبال طرح شکایت از شهروندان باشند.
در سال 2014 میلادی (در دوران عبدالله گل) تعداد 682 پرونده به اتهام توهین به رئیس جمهور باز شد. اما این عدد در سال 2021 به 34 هزار مورد رسید! تعداد کودکان زیر 18 سال که در سال 2014 میلادی تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند تنها 1 مورد بود. اما این عدد به 305 مورد در سال 2021 رسید!
از این تعداد 101 کودک بین 12 تا 14 سال و 204 کودک بین 15 تا 17 سال بودند. در سال 2021 میلادی 1239 نفر به خاطر توهین به اردوغان، زندانی شدند و 22 نفر از آنان نوجوان بودند. تعداد بازجویی و پرونده های باز شده از سال 2018 به این سو، 128 هزار پرونده بوده و 4 هزار و 900 نفر زندانی شده اند.
یک انتقاد نانی، یک تحقیق اردوغانی
قیمت نان در ترکیه به یک باره از 5 لیره به 7 و نیم لیره افزایش یافته و انتشار این خبر تلخ، میلیون ها نفر را نگران و عصبی کرد. یکی از این افراد، جهان کولیور رئیس اتحادیه خبازان و تولیدکنندگان نان است.
او در انتقاد از افزایش قیمت نان، سخنانی بر زبان آورد که باعث شد سر از بازداشتگاه درآورد. قاضی، متن بازجویی را بالا پایین کرد و به این نتیجه رسید، که نمی تواند رئیس اتحادیه خبازان را راهی زندان کند. در نتیجه تصمیم گرفتند توییت های او را بررسی کنند. در مرور توییت های قدیمی او متوجه شدند؛ بله، یک شکار درست و حسابی وجود دارد!
او دو سال پیش جمله ای در مورد رئیس جمهور نوشته که مصداق توهین است. حالا هم که درباره گرانی نان حرف زده، پس اگر این دو جمله را روی هم بگذارند، می شود او را زندانی کرد. رسانه ها و حقوقدانان ترکیه، در آغاز به این مساله خندیدند و اعلام کردند که ممکن نیست این کارآفرین و تاجر مشهور آرد و نان، با دو توییت ساده زندانی شود. اما محاسبات غلط از آب درآمد و او واقعاً از دادگاه، راهی زندان شد! این ماجرای کوتاه که تنها 24 ساعت از آن سپری شده، ما را با ابعاد عجیبی از شکایت وکلای رئیس جمهور ترکیه از شهروندان عادی روبرو می کند.
سخنان کولیور چنین بود: نان، قوت لایموت و عنصر اصلی جوامع نادان است. چون جامعه ما پر از نادان است، در این 20 سال چنین حاکمانی بر سر کار بوده اند که مداوماً نان را گران کنند. راستش را بخواهید، این سخن رئیس خبازان، زشت است و چنین حرف هایی قابل تحمل نیست. قطعاً این سخنان سزاوار آن است که مورد انتقاد قرار بگیرد و محکوم شود. اما خودمانیم، آیا بیان این حرف ها، از نظر قانونی جرم است؟ خیر. جرم نیست. دادستان و قاضی هم نتوانستند کُد جرمی برای این جمله پیدا کنند. لذا رفتند سراغ اکانت توییتری متهم! توییت های قدیمی جستجو شد، چیزی شبیه «توهین به رئیس جمهور» پیدا شد و دادستان و قاضی، سرمست از این اتفاق، جهان کولیور را راهی زندان کردند. به همین سادگی! البته یادمان نرود. قبلاً همین اتفاق برای جانان کفتان اوغلو معاون رهبر حزب جمهوری خلق روی داد. او را بازداشت کردند و بعد دیدند هیچ جرمی مرتکب نشده است. اما توییت ها را که دیدند، یکی دو جمله پیدا کردند که بتوان با استناد به آن جملات، طرف را زندانی کرد!»
یک تحلیل جالب درباره مرز توهین به رئیس جمهور
مقامات عالیرتبه کشورها، علاوه بر آن که حقوق فردی و شهروندی دارند، نماد و اعتبار ملی هستند و توهین به مقامات و شعرا اخلاقاً امری ناشایست است و از نظر حقوقی نیز جرم تلقی می شود. اما اگر بشنوید که در یک کشور، وکلای رئیس جمهور، ظرف مدت 8 سال، علیه دویست هزار نفر شکایت کرده اند، به احتمال قوی متعجب خواهید شد. چرا که دویست هزار، عدد بالایی است و اگر به طور متوسط برای هر پرونده تنها 10 ساعت زمان صرف شود و هر پرونده به طور متوسط تنها 5 نفر را به عنوان شاکی، متهم و مامور قانون درگیر کند، دویست میلیون ساعت از وقت گرانبهای مردم و دستگاه قضا، صرف چیزی شده که اساساً فاقد اهمیت حقوقی است.
پروفسور یامان آک دنیز حقوقدان گفته است: «در 6 سال گذشته، 160 هزار نفر به اتهام توهین به رئیس جمهور مورد بازجویی قرار گرفته اند، 35 هزار نفر از این تحقیقات به پرونده قضایی تبدیل شده و 12 هزار و 881 نفر محکوم شده اند. چنین نمونه ای، در هیچ کجای دنیا وجود ندارد».