خات نیوز جدیدترین اخبار، نقد و بررسی ها و اطلاع رسانی ها و ….
مقالات مرتبط
تحولات در کشورهای تُرک طی سال 2022
در سال 2022 کشورهای عضو سازمان کشورهای تُرک نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان شاهد تحولات متعدد داخلی و خارجی بودند. کشورهای عضو «سازمان کشورهای تُرک» طی سال 2022 نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان شاهد تحولات متعدد داخلی و خارجی بودند.
پروفسور آینور نوقایوا تحولات مربوط به جهان تُرک در سال گذشته میلادی را در 3 پرسش اساسی بررسی کرده است:
مهمترین تحولات مربوط به جهان تُرک در سال 2022 چه بود؟
در سال گذشته مانند دیگر نقاط جهان مهمترین تحول مربوط به جهان تُرک نیز جنگ روسیه با اوکراین بود. تاثیر حمله روسیه به اوکراین که ولادیمیر پوتین رهبر روسیه از آن با عنوان «عملیات ویژه نظامی» نام می‌برد بر کشورهای تُرک بسیار چشمگیر بود. به ویژه کشورهایی مانند قزاقستان و ازبکستان که طی سالهای اخیر همواره سعی کرده اند سیاستی چند بعدی با روسیه و غرب را پیگیری کنند پس از آغاز جنگ اوکراین و تحریم‌های شدید غرب علیه روسیه در شرایط سختی گرفتار شدند.
ازبکستان به عنوان پرجمعیت ترین و دومین کشور بزرگ آسیای میانه نیز در اواسط سال 2022 با اعتراضات در منطقه قاراقالپاقستان روبرو شد. مردم منطقه قاراقالپاقستان تنها پس از سفر شوکت میرضیایف به منطقه دست از اعتراضات کشیدند. همچنین 60 نفر در قرقیزستان به عنوان پرجنب و جوش‌ترین کشور آسیای میانه سال گذشته به دلیل درگیری‌های مرزی با تاجیکستان جان خود را از دست دادند و صدها تن نیز مجبور به ترک مناطق مرزی شدند.
ترکمنستان هم که از سالهای پیش سیاست بی طرفی را دنبال می‌کند در سال 2022 به عضویت ناظر سازمان کشورهای تُرک درآمد و رهبری این کشور نیز با انجام انتخابات به پسر قربان قلی بردی محمداف منتقل شد.
از سوی دیگر آذربایجان که پس از پیروزی در جنگ دوم قره‌باغ بر ارمنستان به یک قدرت مطرح در منطقه قفقاز تبدیل شده در سپتامبر سال گذشته شاهد چندین درگیری مرزی با نیروهای ارمنی در مناطق مرزی بود. عدم بازگشایی کریدور زنگزور که فرصت‌های جدید را پیش روی باکو و ایروان قرار خواهد داد همچنان به عنوان یکی از اختلافات عمده میان این دو کشور منطقه باعث عدم دستیابی به صلحی پایدار در قفقاز جنوبی شده است.
کشورهای تُرک چه سیاستی در صحنه روابط بین الملل پیگیری کردند؟
تشکیل نشست فوق العاده وزرای امور خارجه سازمان کشورهای تُرک در 11 ژانویه 2022 به منظور بررسی ناآرامی‌ها در قزاقستان و اتخاذ رویکردی واحد در قبال تحولات این کشور به عنوان نقطه عطفی در تاریخ تشکیل این سازمان به شمار می‌رود.
تلاش‌های میانجی‌گرایانه کشورهای تُرک به منظور حل و فصل منازعات و اختلافات مختلف طی سال گذشته نیز ادامه یافت. در همین رابطه مقامات اوکراینی و روس برای اولین بار پس از آغاز جنگ در استانبول دیدار و مذاکره کردند و نشست‌های مربوط به روند آستانه به منظور حل اختلافات میان ترکیه و ایران و روسیه در قزاقستان برگزار شد. برگزاری اجلاس سران کشورهای تُرک در ماه نوامبر در شهر سمرقند ازبسکتان نیز از دیگر رویدادهای مهم مربوط به منطقه به شمار می‌رود.
طی دوره پیشرو چه تحولاتی منتظر جهان تُرک است؟
به نظر می‌رسد کشورهای تُرک طی ماه‌های آتی نیز با روندی پرفراز و نشیب روبرو باشند. روند نزدیکی هرچه بیشتر کشورهای تُرک طی سالهای اخیر شتاب گرفته اما با اینحال نمی‌توان نقش روسیه را نادید گرفت. احتمالا روسیه به دلیل تحریم از سوی غرب و اروپا تلاش بیشتری به منظور نزدیکی با کشورهای آسیای میانه خواهد کرد. مسکو تلاش دارد با تشکیل یک تشکل نفتی با قزاقستان و ازبکستان بازار جدیدی به منظور فروش گاز خود که پیشتر به کشورهای اروپایی صادر می‌شد بیابد.
کشورهای غربی به‌ویژه اتحادیه اروپا نیز توجه ویژه‌ای به کشورهای آسیای میانه دارند و در سال جدید نیز تلاش خواهند کرد با پروژه های مختلفی روابط خود با کشورهای تُرک منطقه را توسعه دهند. روند هماهنگی و نزدیکی بیشتر میان کشورهای عضو سازمان کشورهای تُرک که سال گذشته با برگزاری اجلاس سمرقند و امضای توافق توسعه روابط اقتصادی و سیاسی میان قزاقستان و ازبکستان به عنوان کشورهای مهم منطقه وارد مرحله نوینی شده است، می‌تواند طی سال 2023 نیز ادامه یابد و سطح همکاری میان این کشورها را گسترش دهد.
منبع: خات نیوز
