خات نیوز جدیدترین اخبار، نقد و بررسی ها و اطلاع رسانی ها و ….
مقالات مرتبط
انتخابات تاریخی ترکیه 2015
آنکارا – ایرنا – مردم ترکیه روز یکشنبه (فردا) به پای صندوق های رای می روند تا نمایندگان خود را برای بیست و پنجمین دوره مجلس ملی این کشور انتخاب کنند؛ انتخاباتی که سرنوشت آن در گرو عبور حزب مخالف کردهای ترکیه از حدنصاب 10 درصدی مجلس است.
انتخابات تاریخی ترکیه و ورای آن
به گزارش ایرنا، در حساس ترین انتخابات تاریخ جمهوری ترکیه، سووالات مهم و بسیار تعیین کننده ای در خصوص چگونگی ادامه راه با اقتدار طولانی حزب حاکم عدالت و توسعه، سرنوشت طرح آشتی با کردهای ناراضی و پایان یافتن درگیری های مسلحانه پ.ک.ک با دولت آنکارا، آینده نظام پارلمانی و یا امکان گذار به نظام ریاستی و اقتصادی که پس از سیری صعودی، چندسالی است درجا زده که برون رفت از وضعیت فعلی، مستلزم بازنگری جدی در الگوی رشد و توسعه بوده و پاسخ خود را خواهد یافت.
بسیاری از تحلیل گران سیاسی معتقدند که فردای انتخابات عمومی، با ترکیه نوینی روبرو خواهیم بود و نتایج انتخابات هرچه باشد شباهتی با ساختار سیاسی فعلی در این کشور نداشته و معادلات سیاسی تازه ای در آن شکل می گیرد تا تاثیری بسیار تعیین کننده بر چشم انداز سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی این کشور بگذارد.
*** غیرقابل پیش بینی بودن نتایج انتخابات روز یکشنبه
آنچه که این انتخابات را از انتخابات گذشته ترکیه متمایز ساخته است، دشواری جدی در پیش بینی نتایج است؛ تاکنون نتایج ده ها موسسه نظر سنجی منتشر شده است که البته داده های آنها بسیار متفاوت و بخش مهمی از آن نیز در راستای مهندسی و یا هدایت افکار عمومی ترکیه می باشد.
در این نظرسنجی ها که بیشتر روی عبور ح.د.پ از حدنصاب 10 درصدی مجلس متمرکز شده، بارها این حزب در زیر خط، روی خط و یا عبور از سد 10 درصدی نشان داده شده است؛ البته آنچه که به عملکرد موسسات نظرسنجی اعتبار می بخشد، نزدیکی زیاد آنها به دولت و یا حزب حاکم، روشی است که آن موسسه در انجام تحقیقات دنبال می کند. تاکنون به دفعات دیده شده که نتایج نظر سنجی برخی از موسسات نزدیک به حزب حاکم ترکیه، با نتایج رسمی انتخابات همخوانی دارد.
دکتر اونور آلتین داغ و دکتر برت عزیزاوغلی از کرسی اقتصاد و مدیریت دولتی دانشگاه شهری نیویورک (CUNY) به عنوان محققین ترکیه ای فعال در موسسه پژوهش های این دانشگاه اخیرا تحقیقاتی را در خصوص نتایج شرکت های نظر سنجی ترکیه انجام داده اند، که قابل توجه است. آنها تحلیل کرده اند که نسبت آرای ح.د.پ در حدود 10-9.8 درصد است و به عبارتی عبور این حزب از سد 10 درصدی پارلمان دشوار دیده می شود. البته این بررسی ها مربوط به دو هفته پیش است و شرکت های نظرسنجی ترکیه نتایج تازه ای را از رویکرد مردم این کشور به این حزب منتشر کرده اند.
تارنمای خبری تحلیلی تی24 ترکیه با حرکت از ارزیابی این محققان به این نتیجه رسیده که آرای حزب یاد شده روبه افزایش است ولی به رغم این نمی توان گفت که ح.د.پ به راحتی خواهد توانست از حدنصاب مجلس عبور کند.
حداقل در بیش از یک دهه اخیر که حزب عدالت و توسعه در این کشور بر سر قدرت بوده و 9 انتخابات مختلف برگزار شده، کم و بیش نتایج انتخابات قابل پیش بینی بود و حزب حاکم آک همواره به عنوان حزب قدرتمند از آن سر در می آورد. اما انتخابات روز یکشنبه چنین دیده نمی شود و هیجان و نگرانی خاصی که حزب حاکم را فرا گرفته و با تمام قوا و حتی به جان خریدن تمامی اتهامات داخلی و بین المللی در خصوص زیرپا گذاشتن حقوق و قانون انتخابات، به تبلیغات حزبی می پردازد، نشان می دهد که این حزب قدرتمند برای اولین بار خودرا بر روی پل صراط حس می کند و برای اولین بار در درون حزب حاکم از بروز قشری که در آستانه انتخابات در خصوص دادن رای به حزب متبوع خود به تردید افتاده سخن گفته می شود؛ این امر خود پیش بینی نتایج انتخابات از منظر حزب حاکم را دشوار کرده است.
دشواری پیش بینی انتخابات روز یکشنبه ترکیه از دو منظر است؛ اولی، سووال بسیار تعیین کننده عبور حزب دمکراتیک خلق ها (ح.د.پ) که بخش مهمی از جامعه کردهای ناراضی را نمایندگی می کند، عبور از سد 10 درصدی مجلس ترکیه است. براساس قانون اساسی فعلی ترکیه، شرط ورود احزاب سیاسی به مجلس ترکیه، کسب حداقل 10 درصد کل آرای مردم می باشد. سووال دوم که مرتبط با عبور و یا بیرون از مجلس ماندن حزب ح.د.پ می باشد، کسب حداقل آرای لازم از سوی حزب آک برای ادامه اقتدار طولانی خود می باشد؛ به عبارت دیگر در صورت عبور حزب ح.د.پ از حدنصاب 10 درصدی، آیا حزب حاکم خواهد توانست 276 کرسی لازم برای تشکیل دولت بدون نیاز به ائتلاف با سایر احزاب سیاسی را بدست بیاورد؟
کارشناسان با لحاظ نظام انتخاباتی ترکیه، احتمالات مختلفی را در خصوص عبور ح.د.پ از حدنصاب 10 درصدی مطرح کرده و مدعی شده اند که در خصوص ورود این حزب به مجلس، شماری از کرسی های تخصیص یافته به مناطق کردنشین به جای حزب حاکم به ح.د.پ خواهد رسید و در این صورت احتمال می رود این حزب بتواند تا 60 کرسی و حتی بیشتر در پارلمان را از آن خود کرده و به عنوان اولین حزب کردهای مخالف جای خود را در مجلس ترکیه بگیرد.
کردهای مخالف در مجلس فعلی ترکیه به طور منفرد در انتخابات شرکت کرده و بعداز ورود به مجلس با تشکیل گروهی که براساس آئین نامه داخلی مجلس حداقل با تجمیع 20 نماینده، ممکن است، دوباره زیر چتر حزب صلح و دمکراسی گردهم آمدند؛ این حزب اخیرا تغییر نام داده و عنوان ح.د.پ را گرفته است.
*** انتخابات 17 خرداد سرنوشت حزب حاکم آک را رقم می زند
حزب آک در حالی در تکاپوی دست یابی به اکثریت پارلمان آینده است که تا چند ماه پیش هدف کسب 400 کرسی برای تغییر قانون اساسی / نظام سیاسی ترکیه را دنبال می کرد و اکنون با مطرح شدن احتمال عبور حزب ح.د.پ و رو به افزایش بودن آرای احزاب مخالف، در اندیشه چگونگی کسب حداقل آرای لازم برای تداوم اقتدار خود است.
کارشناسان گمانه زنی می کنند که در جو سیاسی حاکم بر افکار عمومی ترکیه، با عبور حزب ح.د.پ از سد 10 درصدی، دست یابی حزب حاکم حتی به رقم 330 کرسی در پارلمان آینده نیز خیالی بیش نخواهد بود و احتمال می رود این حزب فقط کسب بیش از 276 کرسی برای تشکیل دولت را موفقیتی برای خود ارزیابی کند. به باور همین کارشناسان چنین نتیجه ای می تواند نقطه عطفی در حیات سیاسی حزب آک باشد.
برخی از کارشناسان و ناظران سیاسی حتی مدعی هستند که با عبور قدرتمند ح.د.پ از حدنصاب مجلس و افزایش آرای احزاب جمهوریخواه خلق (ج.ح.پ) و حرکت ملی (م.ح.پ) نسبت به انتخابات گذشته می تواند دست یابی حزب حاکم به حدنصاب لازم برای تشکیل دولت را نیز به مخاطره بیاندازد. به گفته دیگر اگر حزب حاکم نتواند 276 کرسی لازم برای تشکیل دولت را بدست آورد، ترکیه دوباره با دولت های ائتلافی روبرو خواهد شد.
در شرایط سیاسی فعلی در ترکیه که به شدت دو قطبی و حتی چند قطبی شده، احتمال تفاهم احزاب سیاسی برای تشکیل دولت ائتلافی بسیار دشوار دیده می شود. برخی از احزاب سیاسی به صراحت اعلام کرده اند هیچگاه با حزب آک ائتلاف نخواهند کرد، اما برخی دیگر از تحلیل گران با اشاره به اینکه خود حزب آک در واقع با ائتلاف نیروهایی که از فرایند سیاسی پیش از سال های 2000 ترکیه به ستوه آمده بودند، تشکیل شده، معتقدند که بروز ضعف قدرت جدی در حزب حاکم می تواند شکافی جدی در جریانات سیاسی داخل آن ایجاد کرده و هر کدام از گروههایی را که به نوعی به رغم نارضایتی های خود از مدیریت حزب آک و گرایش های خودکامگی اردوغان، تاکنون سکوت کرده اند، به حرکت وادارد.
این تحلیل گران می گویند، بیشتر طرفداران حزب آک با این پیش فرض که گزینه عملگرای دیگری ندارند، حزب آک را ترجیح می دادند، ولی اکنون در آستانه این انتخابات در آستانه یک تصمیم گیری راهبردی برای تاثیر گذاری در آینده سیاسی کشورشان می باشند. درحالی که برخی مایلند حزب آک بطور مستقل از رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری فعلی و رهبر طبیعی این حزب به راه خود ادامه دهد، برخی دیگر نیز بر پیگیری خط او و استواری در راستای رهبری بلامنازع اردوغان اصرار می ورزند.
*** رای تعیین کننده جوانان
در انتخابات 17 خرداد ترکیه یک میلیون و 103 هزار و 258 نفر از جوانان ترکیه که 18 سال تمام دارند، برای اولین بار به پای صندوق های رای خواهند رفت.
احمد داوداوغلو رهبر حزب حاکم و نخست وزیر ترکیه با ارسال نامه ای به تک تک این جوانان از آنها خواسته است تا به «ترکیه نوین»ی که وعده تبلیغاتی پ است، رای دهند.
کارشناسان پیش بینی می کنند که ترجیح های این جوانان در نتیجه انتخابات روز یکشنبه بسیار تعیین کننده باشد.
در انتخابات ریاست جمهوری 10 اوت سال گذشته از 55 میلیون و 692 هزار و 841 دارای شرایط رای دادن، 40 میلیون و 545 هزار و 911 نفر شرکت کردند. به عبارت دیگر 13 میلیون نفر به پای صندوق های رای نرفتند.
نسبت شرکت در انتخابات محلی 30 مارس 2014 میلادی ترکیه 89 درصد بود که در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته به 74.13 درصد افت کرد. اما روشن نیست که در آن انتخابات چه تعداد از نزدیک به یک میلیون جوان که 18 سال تمام داشتند، به پای صندوقهای رای رفتند.
براساس اعلام شورای عالی انتخابات ترکیه شمار واجدین شرایط رای دادن در انتخابات روز یکشنبه 53 میلیون و 741 هزار و 838 نفر در داخل و دو میلیون و 866 هزار و 979 نفر نیز در خارج از ترکیه و در مجموع 56 میلیون و 817 هزار نفر می باشد. در آخرین انتخابات عمومی ترکیه که در سال 2011 میلادی برگزار شد، در داخل و خارج ترکیه شمار واجدین شرایط رای دادن، 52 میلیون و 806 هزار و 322 نفر بود که نشان می دهد، شمار واجدین شرایط رای دادن در انتخابات روز یکشنبه از انتخابات پیشین سه میلیون و 802 هزار و 495 نفر بیشتر می باشد.
براساس آخرین داده های او.ئی.سی.دی (OECD)، حدود 30 درصد جوانان در ترکیه بیکار هستند. البته در آمارهای ترکیه این رقم حدود 20 درصد نشان داده می شود. امید به کاریابی و کنجکاوی در خصوص مشارکت در تعیین سرنوشت خود می تواند در رویکرد جوانان برای شرکت در انتخابات تاثیر گذار باشد. نظرسنجی های اخیر نشان می دهد نسبت کسانی که هنوز تصمیم نگرفته اند به کدامین حزب رای دهند، در بین جوانان بیش از سایر اقشار مردم است.
محاسبات انجام شده با لحاظ نظام انتخاباتی ترکیه نشان می دهد، نسبت مشارکت مردم در انتخابات در تعیین سرنوشت ساختار آتی مجلس ترکیه بسیار تعیین کننده خواهد بود و هرچه نسبت مشارکت بالا باشد، احتمال ورود چهار حزب سیاسی به مجلس بسیار زیاد است.
خارج نشینان ترکیه آرای خود را تا یکشنبه گذشته به صندوقها ریختند. البته نسبت مشارکت خارج نشینان در انتخابات بسیار پائین بود و فقط یک میلیون و 35 هزار ترک مقیم خارج به پای صندوقها رفتند.
حزب حاکم برای جذب آرای جوانان وعده های گوناگونی به آنها داده است که از جمله افزایش تسهیلات دانشجویی و اعزام دانشجو به خارج، کاهش سن نمایندگی مجلس به 18 سال، گشایش خانه های هنر و استودیوهای جوانان و تدوین سند ملی اشتغال جوانان، می باشد. حزب حرکت ملی نیز وعده اعطای وام ازدواج به جوانان داده، حزب ج.ح.پ نیز با وعده کمک بلاعوض ماهانه به میزان 240 لیرترک برای 19 میلیون جوان و شرایط بسیار دمکراتیک و آزاد برای فعالیت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی جوانان دارد. ح.د.پ نیز وعده کمک مالی مشابهی را به جوانان داده است. او این حزب قول داده که شرایطی در کشور فراهم کند تا جوانان بتوانند آزادانه انرژی خود را تخلیه کنند.
*** آخرین تلاش های تبلیغاتی احزاب سیاسی
حزب حاکم آک میتینگ های تبلیغاتی خود را در 25 آوریل (فروردین) گذشته از ارزروم شروع کرده بود و قرار است آخرین میتینگ نیز با شرکت داوداوغلو روز شنبه در قونیه برگزار شود؛ داوداوغلو تاکنون در 73 شهر در جمع طرفداران خود سخنرانی کرده و وی هفته گذشته با برگزاری 10 میتینگ در مناطق مختلف ترکیه رکورددار رهبران احزاب سیاسی در سخنرانی شد. داود اوغلو روز شنبه پس از شرکت در میتینگ حزب متبوع خود در آنتالیا، آخرین همایش حزبی خود را در زادگاهش قونیه برگزار خواهد کرد که از این شهر نیز نامزد نمایندگی مجلس شده است.
کمال قلیچداراوغلو رهبر ج.ح.پ نیز تاکنون 61 میتینگ تبلیغاتی برگزار کرده است. او اولین میتینگ خود را 26 آوریل در ادرنه جایی که حزب متبوعش دارای طرفداران سنتی است، برگزار کرد.
قلیچداراوغلو در کنار برگزاری همایش های بزرگ حزبی در شهرهای آنکارا و استانبول، آخر ماه مه نیز در ازمیر به عنوان شهری که نامزد نمایندگی در مجلس شده میتینگ تبلیغاتی برگزار کرد. ازمیر یکی از قلعه های مهم بزرگترین حزب مخالف ترکیه به شمار می رود و تلاش های حزب حاکم برای بدست آوردن اکثریت در این استان تاکنون نتیجه نداده است.
دولت باغچه لی رهبر حزب حرکت ملی ترکیه نیز مبارزات تبلیغاتی را در ششم ماه مه (اردیبهشت) گذشته از شهرچانکری شروع کرد. وی تاکنون در 44 شهر میتینگ برگزار کرده است. او آخرین میتینگ خود را در عثمانیه و آدانا برگزار خواهد کرد. جایی که م.ح.پ پرقدرت است. عثمانیه زادگاه باغچه لی و محلی است که وی نامزد نمایندگی مجلس شده است.
رهبران احزاب سیاسی ترکیه در کنار میتنگ های تبلیغاتی در داخل این کشور، در خارج از ترکیه و مناطقی که ترکها به طور فشرده در آن زندگی می کنند، همایش داشته اند.
صلاح الدین دمیرتاش رهبر حزب ح.د.پ که جوانترین رهبر حزبی در ترکیه است و به خاطر مبارزه تبلیغاتی موفق خود در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، کانون توجه محافل سیاسی داخلی و خارجی شده، به همراه خانم فیگن یوکسک داغ رئیس مشترک حزب تاکنون در 22 شهر میتینگ تبلیغاتی برگزار کرده است.
او قرار است بزرگترین میتینگ خود را روز جمعه در شهر کردنشین دیاربکر و یوکسک داغ نیز در وان میتینگ برگزار خواهند کرد.
*** ویژگیهای اننتخابات عمومی 2015
این اولین انتخاباتی است که پس از کنار رفتن رجب طیب اردوغان از راس حزب حاکم و احراز مقام ریاست جمهوری در سال گذشته، حزب حاکم به رهبری احمد داوداوغلو، در آن شرکت می کند. اما آنچه که به این انتخابات ماهیت حیاتی بخشیده این است که آیا حزب حاکم عدالت و توسعه خواهد توانست در نتیجه این انتخابات به تنهایی به قدرت برسد یا نه؟
موضوع حیاتی دیگر اینکه آیا ح.د.پ خواهد توانست از حدنصاب 10 درصدی عبور کند؟
عبور حزب کردی در خط پ.ک.ک از حدنصاب 10 درصدی مجلس، پدیده ای بسیار نوین در ساختار پارلمانی و حیات سیاسی ترکیه خواهد شد. طرفداران پ.ک.ک پیشتر زیر چتر حزب دسترنج خلقHEP شکل گرفته بود، اما با صلب مصونیت سیاسی نمایندگان دمکراسی خلق DEP و زندانی شدن آنها، بحران سیاسی جدی پیش روی ادامه حیات سیاسی کردهای مخالف در این کشور بروز کرده بود. تحلیل گران سیاسی می گویند اکنون با تصمیم ح.د.پ برای ورود به مجلس به عنوان یک حزب سیاسی، مرحله بسیار نوینی در فرایند حل مساله کرد و تبدیل شدن یک حرکت مسلحانه به حرکت سیاسی شروع خواهد شد.
گرچه ح.د.پ خود را مستقل از پ.ک.ک ارزیابی می کند ولی احمد داوداوغلو در مبارزات تبلیغاتی خود به مردم هشدار داده است که رای دادن به ح.د.پ به منزله رای دادن به پ.ک.ک است.
به باور کارشناسان و ناظران بر تحولات سیاسی ترکیه، ح.د.پ که با انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، با نامزد کردن صلاح الدین دمیرتاش به ریاست جمهوری، گام بسیار مهمی را در خارج ساختن خود از یک حزب قوم گرای و یافتن هویت یک حزب فراگیر و سراسری ترکیه برداشت.
این حزب در صورتی خواهد توانست به چنین هویتی پویا و قابل قبول در جامعه ترکیه دست یابد که حتی در صورت عبور نکردن از سد 10 درصدی مجلس، همچنان پایبندی خود را به راه حل مسالمت آمیز و غیرمسلحانه در حل مساله کرد ثابت کرده و مانع از رویکرد دوباره اعضای پ.ک.ک به فعالیت های تروریستی و مبارزه مسلحانه علیه دولت ترکیه باشد. اما آنچه که در شعارهای طرفداران حزب در مناطق کردنشین ترکیه شنیده می شود، نشان می دهد بخشی از تندروها تمایل دارند در صورت عدم ورود ح.د.پ به مجلس، دوباره راه کوه قندیل را در پیش گرفته و به درگیری مسلحانه با دولت ترکیه ادامه دهند.
این شعار که «در صورت عدم عبور از سد مجلس، مکان ما کوه است، کوه»، در جای جای شهرهای کردنشین ترکیه توسط تندروها به زبان آورده می شود. البته دمیرتاش و دیگر رهبران حزب یادشده تاکید دارند که نتیجه انتخابات هرچه باشد، درگیری مسلحانه دیگر مطرح نیست؛ آنها به این باور رسیده اند که دست بردن دوباره به سلاح می تواند ضربه سختی به دست آوردهای چند سال اخیر در جامعه کردهای ترکیه به وجود آورد.
حزب حاکم با اعتراض شدید به این تظاهرات مدعی شده که ح.د.پ و پ.ک.ک با تهدید و ارعاب مردم می خواهد آنها را به دادن رای و طرفداری از ح.د.پ وادار کند.
برخی از کارشناسان نیز می گویند در صورت عدم عبور ح.د.پ از حد نصاب 10 درصدی مجلس، برخی از کردهای مخالفی که دل به این مساله بسته اند می توانند نا امید شده و به این باور که ما راه دمکراسی را آزمودیم ولی نشد، رسیده و دوباره در مناطق کرد نشین شاهد رویدادهای خونینی همانند 8-6 اکتبر گذشته باشیم که طی آن دست کم 41 تن کشته و صدها تن زخمی و خسارات عمده ای به اموال عمومی وارد آمد.
*** معادلات سیاسی در فردای انتخابات
از سوی دیگر عبور و یا عبور نکردن ح.د.پ از سد 10 درصدی مجلس می تواند تاثیری جدی در معادلات بین مقر فرماندهی پ.ک.ک در کوه قندیل عراق با رهبری طبیعی این سازمان در جزیره امرالی ترکیه داشته باشد. عبدالله اوج آلان رهبر پ.ک.ک که در امرالی زندانی است سه سال پیش و در نوروز با دادن پیام صلح، زمینه برقراری آتش با دولت آنکارا و شروع فرایند حل مساله کرد در ترکیه را فراهم کرده است.
نتایج انتخابات در جبهه حزب حاکم و احزاب مخالف نیز آبستن تحولات مهمی خواهد بود. بی شک موازنات سیاسی نوینی در فردای انتخابات عمومی در ترکیه شکل می گیرد و نسبت آرای مردم به حزب حاکم و احزاب مخالف حاوی پیامهای بسیار تعیین کننده ای از نظر آینده معادلات سیاسی ترکیه خواهد بود.
در این میان با نزدیک شدن به انتخابات روز یکشنبه، جنب و جوش خاصی در محافل محافظه کار و نزدیک به حزب حاکم دیده می شود. گویا آنها خطر احتمال رویکرد جدی مردم به خاطر مشکلات سخت اقتصادی، ادعاهای فساد مالی و سیاست خارجی مداخله جویانه آنکارا را دریافته و به تکاپو افتاده اند؛ هر روز در رسانه ها طومارهایی در حمایت از حزب آک منتشر شده و در آن تاکید می شود که سرنوشت مردم ترکیه به مشارکت حداکثری در انتخابات و حمایت از حزب حاکم گره خورده است.
در این طومارها تاکید شده که حمایت از حزب آک به مفهوم اجازه ندادن به بازگشت دوران دولت های ائتلافی سال های 90 میلادی و دفاع از حفظ دستاوردهای ارزشمند یک دهه اخیر است.
دست اندرکاران این کمپین ها با اذعان به خطاها و فسادهای مالی در دوران اقتدار 13 ساله حزب حاکم، مدعی هستند که شرایط ترکیه اکنون طوری است که زمان درس دادن به حزب حاکم به خاطر این خطاها نیست و ترکیه باید ثبات سیاسی و اقتصادی خود را حفظ کند؛ آنها به طور ضمنی تهدید می کنند که با کنار رفتن حزب حاکم دوباره نظامی بر ترکیه حاکم خواهد شد که به پوشش اسلامی بانوان ترکیه مداخله شده، دینداران از نیروهای امنیتی اخراج و مدارس دینی امام خطیب بسته و فرایند حل مساله کرد متوقف خواهد شد.
عبدالقادر سلوی سرمقاله نویس روزنامه ینی شفق نزدیک به دولت آنکارا در مقاله ای با عنوان آیا متوجه خطری که پیش روست، هستید؟ با اشاره به کمپین هایی که در هفته آخر تبلیغات سیاسی به نفع حزب حاکم به راه انداخته شده، نوشته است: چنین دیده می شود که دستی نامرعی دوباره بالا آمده و عقل سلیم را در جامعه حاکم کرده است و مردم می روند تا در انتخابات به ثبات و امنیت و ترکیه نوین رای دهند.
همین روزنامه مصاحبه ای را نیز با ابراهیم اوسلو رئیس شرکت تحقیقاتی آنار در خصوص انتخابات روز یکشنبه منتشر کرده است.
اوسلو می گوید: حزب حاکم برای چهارمین بار خواهد توانست از انتخابات روز یکشنبه پیروز درآید و ورود ح.د.پ به مجلس غیر منتظره و سورپرایز خواهد شد. او مدعی است تمامی تلاش های مهندسی انتخابات همانند چهار دوره پیش خنثی خواهد شد.
رئیس آنار با اذعان به اینکه آرای حزب حاکم نسبت به انتخابات عمومی 2011 کاهش یافته است، گفت: ج.ح.پ موقعیت خود را حفظ کرده ولی آرای م.ح.پ و د.ح.پ افزایش یافته است و نسبت مشارکت مردم در انتخابات در حدود 85 درصد خواهد بود.
او بر خلاف سایر تحلیل گران معتقد است که نسبت مشارکت بالا به ضرر ح.د.پ تمام می شود. به عنوان مثال اگر 40 میلیون نفر به پای صندوقهای رای برود، ح.د.پ برای عبور از سد مجلس به حداقل 4.5 میلیون رای نیاز خواهد داشت که در ورای پتانسیل این حزب است.
*** آینده حزب حاکم آک
بکر آغیردیر رئیس موسسه پژوهشی و نظرسنجی کوندا در مقاله ای که در آستانه انتخابات روز یکشنبه ترکیه در تارنمای خبری تحلیلی تی 24 منتشر شد، نوشته است: به رغم همه احتمالات در کاهش غم انگیز آرای حزب حاکم و افزایش احتمالی آرای احزاب مخالف و رسیدن حزب حاکم به لبه تیغ از دست دادن اقتدار 13 ساله و یا ادامه آن، آک همچنان حزبی کلیدی از نظر آینده سیاسی ترکیه خواهد بود.
واقعیت این است که تضعیف حزب آک و عدم توانایی این حزب در راه گذار به نظام ریاستی که اردوغان به اصرار پیگیر آن می باشد و مهمتر از آن ناتوانی در تدوین قانون اساسی نوین برای ترکیه به عنوان مهمترین قول حزب حاکم که در 5 سال گذشته نتوانسته به آن جامه عمل به پوشاند و همچنین عدم موفقیت در تدوین و اجرایی کردن الگوی رشد اقتصادی تازه ای برای این کشور، می تواند چرایی و ماهیت وجودی این حزب را در بین طرفداران آن زیر سووال برده و حزب آک را در سراشیبی سقوط قرار دهد.
اما واقعیت دیگر این است که، ترکیه پس از انتخابات روز یکشنبه برای چهار سال دیگر با هیچ انتخابات سرنوشت سازی روبرو نخواهد بود و این فرصتی بسیار طلایی برای حزب آک است که خطاهای گذشته اش را تا حدودی جبران کرده و اقتصاد رو به رکود با کوله باری سنگین از مشکلات ساختاری را با رویکرد نوین و تدوین الگوی رشد و توسعه جدید احیا و سیاست خارجی درهم ریخته که این کشور را در منطقه و جهان به انزوا کشانده و بر اعتبار وجهه بین المللی آن ضربه زده، ترمیم بخشد.
اما تحلیل گران سیاسی مخالف سیاست های حزب آک معتقدند تا زمانیکه سایه اردوغان بر صحنه سیاسی ترکیه افکنده شده و حزب آک خود را مقید به پیروی از خط وی حس می کند، رویکردی رادیکال در سیاست های اقتصادی و بین المللی حزب آک بعید به نظر می رسد و دولت جدیدی که این حزب با توجه به ساختار پارلمان جدید تشکیل خواهد داد، اصولا نمی تواند رهیافتی متفاوت از گذشته برای حل مشکلات عدیده ای که در صحنه سیاست داخلی و خارجی ترکیه با آن روبروست، داشته باشد که این خود زمینه را برای تسریع فرایند رو به افول ستاره حزب آک فراهم خواهد کرد.
*** ریسک های اقتصادی انتخابات عمومی 2015 ترکیه
تونجای تورشوجو مدیر موسسه پژوهشی مالی و اوراق بهادار ترکیه با اشاره به اینکه اقتصاد ترکیه بیش از 12 سال است در مدیریت حزب حاکم آک است، می گوید، ثبات سیاسی به همراه خود ثبات اقتصادی را می آورد و به عبارتی آینده اقتصاد ترکیه به نتایج انتخابات روز یکشنبه وابسته است. اگر همچنان حزب آک به اقتدار خود ادامه دهد، این برای بازارهای پول و سرمایه به مفهوم ادامه ثبات سیاسی و اقتصادی خواهد بود. او معتقد است در صورت تشکیل یک دولت ائتلافی، این ریسک مهمی برای اقتصاد ترکیه است.
وی با تاکید بر اینکه در اقتصاد بیش از هر چیز اعتماد، عنصر تعیین کننده ای است می گوید، در دولت آینده حزب آک، علی باجان نخواهد بود. او شخصی است که با پایبندی به قولها و برنامه اقتصادی تدوین شده در 12 سال گذشته توانسته است اعتماد بازارهای داخلی و خارجی را کسب کند. علی باباجان معاون اقتصادی دولت آنکارا به لحاظ شرط حداکثر سه دور برای نمایندگی مجلس، در انتخابات پیش رو نامزد نشده است و لذا در دولت آینده هم نخواهد بود. نبود وی از هم اکنون برای سرمایه گذاران خارجی ناراحت کننده است.
علی آقااوغلی اقتصاددان ترکیه ای و نویسنده روزنامه وطن، با ادعای اینکه فرایند حل مساله کرد، بهترین و مهمترین پروژه ای است که در تاریخ سیاسی معاصر ترکیه مطرح شد، معتقد است که بروز وقفه در فرایند اجرایی طرح آشتی ملی و یا حل مساله کرد، می تواند تبعات سیاسی و اقتصادی زیادی بر این کشور داشته باشد.
او با ابراز تاسف از درجا زدن اقتصاد ترکیه گفته است: ترکیه در دوران حزب آک تنها دستاوردی از منظر برقراری ثبات داشت ولی اکنون ترکیه به برنامه و الگویی نیازمند است که بتواند جهشی در خصوص برون رفت اقتصاد ترکیه از تنگنای فعلی بدهد.
سخن آخر اینکه، کار حزب حاکم در شرایطی که به گفته اردوغان دولت آنکارا در سطح بین المللی با انزوای ارزشمندی روبروست و اعتبارات گشوده شده به حزب آک در سطح جهانی و داخلی تا حد زیادی زیر سووال رفته، بسیار دشوار دیده می شود.
اما موفقیت حزب آک در انتخابات روز یکشنبه برای شخص احمد داوداوغلو که از تابستان گذشته رهبری این حزب را به عهده گرفته است، نیز حایز اهمیت زیادی خواهد بود و می تواند او را به حرکت مستقلی از اردوغان در مدیریت و رهبری حزب آک سوق دهد.
به هر روی باید منتظر برگزاری انتخابات بیست و پنجمین دور پارلمان ترکیه و نتایج آن بود که پیش بینی می شود تا پیش از نیمه شب روشن شود.
مردم ترکیه روز یکشنبه از ساعت 8 بامداد به پای صندوق های رای می روند و رای گیری تا سال 17 ادامه خواهد داشت.
خاورم/2011**1275
